چکیده: ایـن مطالعـه گزارشـی از تحقیـق عملـی بـر روی تأثیـر نرمکـن، شـرایط عامـل پیونـد دهنـده تقاطعـی، عملیـات شستشـو بـر روی خـواص راحتی، کنـش‌هـای ضعیـف مکانیکـی (وارد شـده) بـر روی پارچـه پنبـه‌ای بـا سـاختارهای بافـت تـاری و پـودی مختلـف اسـت. نـرم کننـده‌هـای مـورد نظـر بـا ماهیـت‌هـای شـیمیایی متفـاوت بـه همـراه عامـل پیونـد دهنـده تقاطعـی و کاتالیسـت بـر روی سـه نـوع سـاختار بافـت از جملـه سـاده، سـرژه و ترکیبـي* بـا طراحـی بافـت پیشـرفته، پـد شـدند. عامـل پیونـد دهنـده بـا دو شـرایط، بـه عبارتی شـرایط پخـت خشـک و تـر بـا هـم مقایسـه شـدند. میکروسـکوپ الکترونـی (SeM) و طیـف سـنجي مـادون قرمـز (FTIr) بـراي نشـان دادن و بیـان کـردن تغییـرات مورفولـوژی و شـیمیایی مـورد اسـتفاده قـرار گرفـت، نتایـج عملـی نشـان مـی‌دهنـد کـه پیونـد دهنـده تقاطعـی در شـرایط خشـک بـراي دسـت یافتـن بـه خصوصیـات راحتـی پوشـش و بشـور و بپـوش بسـیار مطلـوب اسـت. در حالـي کـه پیونـد دهنـده تقاطعـی درشـرایط تـر وقتـی خصوصیـات مقاومتـی کالا مدنظـر اسـت انتخـاب مناسـبتری مـی‌باشـد. بـه عـلاوه مطالعـات نشـان مـی‌دهنـد کـه نرمکـن سـیلیکونی الاسـتومری مـی‌توانـد بـرای بهبـود مقاومـت کالا اسـتفاده شـود. بـا در نظـر گرفتن اینکـه میکروامولسـیون تهیه شـده از آمینـو سیلوکسـان همـراه امولسـیون حـاوی پلـی‌آلکیلـن بـرای جنبـه‌هـای راحتـی پوشـش سـودمند اسـت. پارچـه پنبـه‌ای بـا طـرح بافت ترکیبـی بـه همـراه پیونـد دهنـده تقاطعـی در شـرایط خشـک بـه همـراه نرمکـن نانوامولسـیونی تکمیـل شـد. ایـن کالا مـی‌توانـد جـذب آب بسـیار خـوب، نفوذپذیـری هـوای عالـی و زیردسـت خـوش آینـد و مقاومـت قابـل قبـول را نتیجـه دهـد. همچنیـن خـواص بشـور و بپـوش نیز در ایـن کالا بهبـود پیـدا کـرده.
پنبـه داراي مزایـاي متعـددي بـراي مصـرف مي باشـد . ایـن کاال راحـت ، رنگ پذیـر، قابـل خشک شـویي اسـت . پـس در نتیجـه بـه طـور وسـیعي در پوشـاک بـکار بـرده مي شـود . جذابیت هـاي پارچـه پنبـه اي بـا سـاختار ترکیبـي حتـي مي توانـد افزایـش پیـدا کنـد . خصوصیـت جـذب آب خـوب ، نفوذپذیـري هـواي عالـي ، زیـر دسـت نرم ، مقاومـت در برابـر پارگـي ، بـا ایـن حـال برخـي از سـاختارهاي معمـول پارچه مسـتعد چیـن و چـروک خـوردن و داراي ابعـادي ناپایـدار مي باشـند . بنابرایـن مطالعـه اي بـر روي عملیـات بشـور و بپـوش کـردن پارچه هـاي پنبـه اي معمـول بـه همـراه طـرح بافتـي ترکیبـي کـه بـه تازگـي ایجاد شـده اسـت صـورت گرفـت . محققین قصـد در بهبـود خـواص بشـور و بپـوش کاالي پنبـه اي را بـه وسـیله بهینه سـازي 1( نوع عامل پیوند دهنده تقاطعی 2( شرایط عامل پیوند دهنده 3( توزیع و موقعیت عامل پیوند دهنده تقاطعی 4( نوع افزودني ها در حمام رزین مانند کاتالیست و نرمکن 5( ساختار، طرح پارچه را داشتند. بـا وجـود تحقیقـات زیـاد انجـام شـده بـر روي پارچـه پنبـه اي بشـور و بپـوش اکثـر مطالعـات متمرکـز بـر روي خـواص مکانیکـي پارچه هـاي کارشـده بـوده اسـت و مشـکالت مربـوط بـه جـذب آب کـم ایـن پارچه هـا بـه صـورت وسـیعي نادیـده گرفتـه شـده . al et Lau گــزارش داده اســت کــه اتصــال نرمکن هــاي آب دوســت بــه وســیله عامــل پیوند دهنــده تقاطعــی باعــث افزایــش جــذب آب مي شــود . بــا اینکــه ایــن بهبـود بسـیار ناچیـز بـوده و در مقابل شستشـوی تکـراری دوام نداشـته ، از طرف دیگر زیردسـت ، برگشـت پذیري ، نرمـي سـطح بـه صـورت خفیفـی بدتر شـده اسـت . براي بهبـود زیردسـت پارچـه و خصوصیـات مربـوط بـه راحتـي ، DMDHEU اصـالح شــده ) بافرمالدئیــد ناچیــز( همــراه نرمکن هــاي گوناگــون ترکیــب شــد و تحــت شـرایط پـد – خشـک – پخـت و پـد – خشـک – پخـت تـر بـر روي کاال کار شـد . خصوصیـات مربـوط بـه راحتـي و همیـن طـور مکانیکـي قبـل و بعـد از شستشـوی اندازه گیـري شـدند . در ایـن پـروژه سـه نـوع پارچـه بـا بافـت ترکیبي، سـاده و سـرژه مـورد تحقیـق قـرار گرفتنـد . مقصـود از مطالعـه حاضـر تحقیـق در ایـن اسـت کـه چگونـه مي تـوان خصوصیـات منتجـه را بـه وسـیله سـاختار پارچـه ، شـرایط پیونـد عرضـي و نـوع نرمکـن بهینه سـازي نمـود. جربي مواد سـه نـوع پارچـه تـاري و پـودي 100% پنبـه بـا وزن ، ضخامت مشـابه در ایـن مطالعه مـورد اسـتفاده قـرار گرفتنـد بـه عبارتـي بافـت ترکیبـي ، سـاده و سـرژه پارچـه بـا سـاختار بافـت ترکیبـي کـه ایـده آن از شـاخه هاي درختـان گرفتـه شـده اسـت . بـه وسـیله ماشـین بافندگـي دابـي بـا 16 ورد بافتـه شـده در حالي کـه پارچـه بـا بافـت سـاده و سـرژه 1/2 از بـازار خریـداري شـد . جزئیـات سـاختاري ایـن سـه نـوع پارچـه در جـدول شـماره 1 بـه نمایـش در آمـده اسـت . جـدول شـماره 2 جزئیـات رزین هاي پیوند دهنــده عرضــي ، کاتالیســت و نرمکن هــاي مــورد اســتفاده در ایــن مقالــه را فهرســت مي کنــد در میــان آنهــا رزیــن پیوند دهنــده تقاطعــی خشــک Fixapret ECO-F و نانوامولســیون SIM Siligen از شــرکت BASF تأمیــن شــده‌اند . MgCl2.6H2O از شـرکت Advanced Technology and industrial co.ltd مي باشــد و مابقــي از Huntsman مي باشــد .
جدول 1: جزئیات ساختار پارچه‌های مختلف
آماده سازي نمونه هـر سـه نـوع پارچـه تحـت عملیـات متعـارف آهارگیـري پخت و سـفیدگري قبـل از عملیـات تکمیـل قـرار گرفتنـد. ایـن پارچه‌هـا بـه وسـیله محصـولات تجـاري ذکـر شـده در جـدول شـماره 2 بـه صـورت انتخابـي تحـت عملیـات قـرار گرفتند پارچـه بـه مـواد آغشـته و سـپس بـه وسـیله یـک ماشـین پـد دوگانـه در انـدازه آزمایشـگاهي بـا فشـار Kg/CM23 و 2 متـر بـر دقیقـه سـرعت بـراي دسـت یافتـن بـه برداشـت 70% پـد شـدند. هفـت دسـتورالعمل در جـدول شـماره 3 بـه نمایـش گذاشـته شـده کـه بـراي آزمایـش پارچه‌هـا بـکار بـرده شـده اند. تفـاوت عمـده در دسـتورالعمل‌هاي مختلـف اسـتفاده از نرمکن‌هـا بـوده و شـرایط پیوند دهنـده عرضـي مشــابه می‌باشــد. از آنجایــي کــه شــرایط فرآینــد ( بــراي مثــال دمــا، pH، زمــان )
جدول 2: جزئیات و توصیف مواد شیمیائی
جدول 3: فرمولاسیون جهت هر دستورالعمل
بـراي پیوند دهنـده عرضـي خشـک و تـر بـه صـورت قابـل ملاحظـه اي متفـاوت اسـت . دو نـوع رزیـن و کاتالیسـت مـورد مصـرف قـرار گرفـت . در دسـتورالعمل هاي M1 و D5 و همچنیـن M2 و D6 ترکیبـات نرم کننـده مشـابه بـا هـدف مطالعـه اثـر شـرایط پیوند دهنـده تقاطعـی مختلـف انتخـاب شـدند . بعـد از پـد نمـودن پارچه هـا
تحـت کشـش یکسـان بـر روي یـک چهارچـوب قـرار گرفته و خشـک شـدند . براي پیونددهنــده عرضــي در حالــت تــر ، پارچه هــا پــد شــده در 90 درجــه ســانتي گراد بـه مـدت 1دقیقـه خشـک شـدند بـه طـوري کـه 7% ± 1 از رطوبـت در نمونه هـا باقـي مانـد . نمونه هـاي نیمـه خشـک در میـان دو لایـه فیلـم پلي اتیلنـي سـبک ( بـا
